Page images
PDF
EPUB

MARKIZES DEGANGE.

EIL GWES.

I

Selaouet holl hag a klewfet
Ur werz 'zo a newez zavet;
Ur werz 'zo a newez zavet,

Da ur varkizes ez eo gret.

Merc'h 'oa d'ann duk euz a Rohan,
Penheres, pa oa hi unan;
Penheres, oa pa na oa ken,
Heritoures d'hi holl voïenn.

Kasset oe d' Baris, da deski
Ar c'hadans hag ar c'hademi;
Ar c'hademi hag ar c'hadans,
'Wit diskouri gant ann noblans.
Hag en distro euz a-c'hane,
Tudjentil hi daremprede;
Tudjentil hi daremprede,
Euz a wad uhel ar roue.

A gement hi daremprede,
Neb-hini d'ez-hi na blije,
Ken deuas markiz Degange, (4)
D'hennes roas hi c'harante.

II

Ur miz anter ez eo padet
Ar solennite ann euret;

Met kement-se na bâd ket pell,
Mont 'renk ar markiz d'ar brezell,

Pa ambarke war ar mor-braz,

He enebour a rankontras;
He enebour 'n euz rankontret,
Goull' gourenn out-han hen euz gret.

(1) VARIANTE:

Dont' ra hi zad da supposi

A vije mad hi dimizi,

Hag hi rei d'ur markiz puissant,
Kastelleni, un den vaillant.

LA MARQUISE DÉGANGÉ.

SECONDE VERSION,

I

Ecoutez tous, et vous entendrez
Un gwerz nouvellement composé;
Un gwerz nouvellement composé,
C'est à une Marquise qu'il a été fait.
Elle était fille du duc de Rohan,
Fille unique, puisqu'elle était seule;

Elle était fille unique, puisqu'il n'y avait pas d'autre
Héritière de tous ses biens.

Elle fut envoyée à Paris, pour apprendre
La Cadence et l'Académie;

L'Académie et la Cadence,

Afin de discourir avec la noblesse.

Et au retour de là,

De grands gentilshommes la fréquentaient;
De grands gentilshommes la fréquentaient,
Gens de haut rang, du sang royal.

De tous ceux qui la fréquentaient,
Aucun ne lui plaisait,

Jusqu'a ce que vint le marquis Dégangé, (1)
A celui-là elle donna son amour.

II

Un mois et demi ont duré
Les solennités de la noce;

Mais tout cela ne dure pas longtemps,
Il faut que le Marquis aille à la guerre.

Quand il embarqua sur la grande mer,
Il rencontra son ennemi;

Il a rencontré son ennemi,

Et il a demandé à lutter contre lui.

[enfant,

(1) VARIANTE :

Son père vient à supposer

Qu'il serait bon de la marier,

Et de la donner à un Marquis puissant,
Castelleny, un homme vaillant.

Ma kouezjont krog-euz-krog en dour, Ho daou, evel daou enebour. Set' Radegond' intanvezet,

Ha hi sertenn na ouie ket.

Radegond' doa un orator
En hi jardinn, war vord ar mor,
Hag a deue en-han bemde,
Bemde, ewit pedi Doue;

Wit pedi ann aotro Doue
Ma c'honejer Markiz en arme;
Ma c'honeje 'r Markiz hi fried
'R gombat war he inimied.

Un de, pa 'oa en hi fedenn,
"Tiskenn un el en hi chichenn :
-Radegond' lest ar bedenu-ze,
Beuzet ho pried 'vont d'ann arme;
En tan ar Purgator ema;

Pedet Doue d'hen delivra;
Pedet Doue d'hen delivra,
Laket oferiniou gant-han!

III

Pad daou vloaz anter ez eo bet
O tougenn kanvo d'hi friet;
O tougenn kanvo d'hi friet,
Gant kalz a enor ha respet.

[ocr errors]

Pa oa un dez en hi fedenn,
"Tiskenn un el en hi c'hichenn:
Radegond', lest ar bedenn-ze,
Pignet ho pried gant ann ele! -
Redegonda, pa deuz klewet,
A-c'hane prim a zo savet;
'Sao a-c'hane, a newez-flamm
Mont d'ar c'hastel da di hi mamm.

P'eo bet ur pennad evel-se,
Tudjentil hi daremprede;
Tudjentil braz daremprede,
Euz a wad huël ar Roue.

Hogenn a gement a zeue,
Hini d'hi c'halon na blije,
Ken 'deuas markiz Deganvi,
Hennes renkas kaout anezhi.

Ils tombèrent dans l'eau, en se tenant l'un l'autre,

Tous les deux, comme deux ennemis.

Voilà Radegonde veuve,

Et certes elle ne le savait pas.

Radegonde avait un oratoire,
Dans son jardin, au bord de la mer,
Et elle y venait tous les jours,
Tous les jours, pour prier Dieu.

Pour prier le seigneur Dicu,

Pour que le marquis vainquit à l'armée;
Pour que vainquit le marquis son mari,
Dans le combat contre ses ennemis.

Un jour qu'elle était en prière,
Descend un ange auprès d'eile:
-Radegonde, laissez cette prière-là,

Votre mari a été noyé, en se rendant à l'armée;

Il est dans le feu du purgatoire,

Priez Dieu de le délivrer;

Priez Dieu de le délivrer,

Et faites dire des messes pour lui!

III

Pendant deux ans et demi elle a été

A porter le deuil de son mari ;

A porter le deuil de son mari,

Avec beaucoup d'honneur et de respect. (1)

Un jour qu'elle était en prière,

Un ange descend auprès d'elle:

Radegonde, laissez cette prière-là,
Votre mari est monté parmi les anges!

Quand Radegonde entendit cela,

Elle se releva aussitôt;

Elle se releva de là, et de nouveau,

Se rendit au château de sa mère.

Quand elle eut été quelque temps ainsi,
Des gentilshommes la fréquentaient;

De grands gentilshommes la fréquentaient,
Du haut sang royal.

Mais de tous ceux qui venaient,

Aucun ne plaisait à son cœur,

Jusqu'à ce que vint le marquis Deganvi .

Celui-là, il fallut qu'il l'eût.

(1) Gant enor ha respect, est une phrase consacrée, un lieu commun qui se présente souvent dans nos poésies populaires, et qui revient à peu près à l'expression française avec convenance, avec religion.

'Veza ma oa un den doujet
Kredi hen refuz na ree ket;
Na grede ket dont d'hen refuz,
Dre ma oa un den gallouduz.

Daou viz anter ez e padet,
Ar solennite ann eured,

Ar zonerrienn, ar bal, ann dans,
Vizitou bemde d'ann noblaus.

Met kement-se na bad ket pell,
Mont renk ar Markiz d'ar brezell;
Ma teu lizer, 'beurz ar Roue
Da Deganvi d' vont d'ann arme.

IV

Ebars ur pennad goude-ze,

'C'hân daou vugel kaer 'vel an de; 'C'han daou vugel kaer 'vel ann de, Mab ha merc'h ez oa anezhe.

Ann itron a skrivas lizer, D'ann aotro da zonet d'ar ger, D' lakad badeï 'n daou inosant, Gant aoun 'varwjent hep badeziant. P'arruas al lizer gant-han,

'Oa en ur stourmiad ar wassan: 'N em denn 'ra neuze a goste, Ewit lenn ann tam paper-ze.

Skriva 'ra war gorn al lizer Lakad badeï he daou vugel; Lakad badeï 'n daou inosant, Gant aoun 'varwjent hep badeziant. Ha pa oa finn d'ar gombat-se, 'Retornas d'ar ger adarre: A retornas arre d'ar ger,

Gant mall d' wellet he bried ker.

Holl dut he di, dre m'ho c'have,

Gant ur joa vraz ho briate;

Gant ur joa vraz en he gâlon

'C'h antre bars en kambr ann itron.

Orsa eta, ma fried keaz,

C'hui n'och ket aze en ho eaz?

Me n'am euz sousi gant netra,

Ma fried paour, pa 'z oc'h ama!

V

Na oa ket arru mad er ger, Ma 'zo deut d'ez-han ul lizer;

« PreviousContinue »