Non, cui profundum cæcitas lumen dedit, Dirceus augur vidit hunc alto sinu; Non hunc silente nocte Pleiones nepos Vatum sagaci præpes ostendit choro; Non hunc sacerdos novit Assyrius, licet Longos vetusti commemoret atavos Nini, Priscumque Belon, inclytumque Osiridem. Non ille trino gloriosus nomine
Ter magnus Hermes, ut sit arcani sciens, Talem reliquit Isidis cultoribus. At tu, perenne ruris Academi decus, (Hæc monstra si tu primus induxti scholis) Jam jam poetas, urbis exules tuæ, Revocabis, ipse fabulator maximus; Aut institutor ipse migrabis foras.
NUNC mea Pierios cupiam per pectora fontes Irriguas torquere vias, totumque per ora Volvere laxatum gemino de vertice rivum; Ut tenues oblita sonos audacibus alis Surgat in officium venerandi Musa parentis. Hoc utcunque tibi gratum, pater optime, carmen Exiguum meditatur opus; nec novimus ipsi Aptius a nobis quæ possint munera donis Respondere tuis, quamvis nec maxima possint Respondere tuis, nedum ut par gratia donis Esse queat, vacuis quæ redditur arida verbis. Sed tamen hæc nostros ostendit pagina census, Et quod habemus opum charta numeravimus ista, Quæ mihi sunt nullæ, nisi quas dedit aurea Clio, Quas mihi semoto somni peperere sub antro, Et nemoris laureta sacri Parnassides umbræ. Nec tu vatis opus divinum despice carmen, Quo nihil æthereos ortus, et semina cœli, Nil magis humanam commendat origine mentem,
Sancta Prometheæ retinens vestigia flammæ.
Carmen amant superi, tremebundaque Tartara carmen Ima ciere valet, divosque ligare profundos, Et triplici duro Manes adamante coercet: Carmine sepositi retegunt arcana futuri Phœbades, et tremulæ pallentes ora Sibyllæ: Carmina sacrificus solennes pangit ad aras, Aurea seu sternit motantem cornua taurum ; Seu cum fata sagax fumantibus abdita fibris Consulit, et tepidis Parcam scrutatur in extis. Nos etiam patrium tunc eum repetemus Olympum, Æternæque moræ stabunt immobilis ævi, Ibimus auratis per cœli templa coronis, Dulcia suaviloquo sociantes carmina plectro, Astra quibus, geminique poli convexa sonabunt. Spiritus et rapidos qui circinat igneus orbes, Nunc quoque sidereis intercinit ipse choreis Immortale melos, et inenarrabile carmen; Torrida dum rutilus compescit sibila serpens, Demissoque ferox gladio mansuescit, Orion; Stellarum nec sentit onus Maurusius Atlas. Carmina regales epulas ornare solebant, Cum nondum luxus, vastæque immensa vorago Nota gulæ, et modico spumabat cœna Lyæo. Tum de more sedens festa ad convivia vates, Esculea intonsos redimitus ab arbore crines, Heroumque actus, imitandaque gesta canebat, Et chaos, et positi late fundamina mundi, Reptantesque deos, et alentes numina glandes, Et nondum Ætneo quæsitum fulmen ab antro. Denique quid vocis modulamen inane juvabit Verborum sensusque vacans, numerique loquacis? Silvestres decet iste choros, non Orphea cantus, Qui tenuit fluvios, et quercubus addidit aures, Carmine, non cithara; simulachraque functa canendo Compulit in lacrymas: habet has a carmine laudes.
Nec tu perge, precor, sacras contemnere Musas, Nec vanas inopesque puta, quarum ipse peritus Munere, mille sonos numeros componis ad aptos; Millibus et vocem modulis variare canoram
Doctus, Arionii merito sis nominis hæres. Nunc tibi quid mirum, si me genuisse poetam Contigerit, charo si tam prope sanguine juncti, Cognatas artes, studiumque affine sequamur? Ipse volens Phoebus se dispertire duobus, Altera dona mihi, dedit altera dona parenti; Dividuumque Deum, genitorque puerque, tenemus Tu tamen ut simules teneras odisse Camoenas, Non odisse reor; neque enim, pater, ire jubebas Qua via lata patet, qua pronior area lucri, Certaque condendi fulget spes aurea nummi: Nec rapis ad leges, male custoditaque gentis Jura, nec insulsis damnas clamoribus aures; Sed magis excultam cupiens ditescere mentem, Me procul urbano strepitu, secessibus altis Abductum, Aoniæ jucunda per otia ripæ, Phoebao lateri comitem sinis ire beatum. Officium chari taceo commune parentis ; Me poscunt majora: tuo, pater optime, sumptu Cum mihi Romulea patuit facundia linguæ, Et Latii veneres, et quæ Jovis ora decebant Grandia magniloquis elata vocabula Graiis, Addere suasisti quos jactat Gallia flores; Et quam degeneri novus Italus ore loquelam Fundit, barbaricos testatus voce tumultus; Quæque Palæstinus loquitur mysteria vates. Denique quicquid habet cœlum, subjectaque colo Terra parens, terræque et cœlo interfluus aer, Quicquid et unda tegit, pontique agitabile marmor, Per te nosse licet, per te, si nosse libebit : Dimotaque venit spectanda scientia nube, Nudaque conspicuos inclinat ad oscula vultus, Ni fugisse velim, ni sit libasse molestum.
I nunc, confer opes, quisquis malesanus avitas Austriaci gazas, Perüanaque regna præoptas. Quæ potuit majora pater tribuisse, vel ipse Jupiter, excepto, donasset ut omnia, cœlo? Non potiora dedit, quamvis et tuta fuissent, Publica qui juveni commisit lumina nato, Atque Hyperionios currus, et fræna diei,
Et circum undantem radiata luce tiaram. Ergo ego, jam doctæ pars quamlibet ima catervæ, Victrices hederas inter laurosque sedebo; Jamque nec obscurus populo miscebor inerti, Vitabuntque oculos vestigia nostra profanos. Este procul vigiles curæ, procul este querelæ, Invidiæque acies transverso tortilis hirquo, Sæva nec anguiferos extende, calumnia, rictus; In me triste nihil, fœdissima turba, potestis, Nec vestri sum juris ego; securaque tutus Pectora, vipereo gradiar sublimis ab ictu.
At tibi, chare pater, postquam non æqua merenti Posse referre datur, nec dona rependere factis, Sit memorasse satis, repetitaque munera grato Percensere animo, fidæque reponere menti.
Et vos, O nostri, juvenilia carmina, lusus, Si modo perpetuos sperare audebitis annos, Et domini superesse rogo, lucemque tueri, Nec spisso rapient oblivia nigra sub Orco; Forsitan has laudes, decantatumque parentis Nomen, ad exemplum, sero servabitis ævo.
AD SALSILLUM, POETAM ROMANUM, ÆGROTANTEM.
O MUSA, gressum quæ volens trahis claudum, Vulcanioque tarda gaudes incessu,
Nec sentis illud in loco minus gratum, Quam cum decentes flava Deïope suras Alternat aureum ante Junonis lectum; Adesdum, et hæc s'is verba pauca Salsillo Refer, Camoena nostra cui tantum est cordi, Quamque ille magnis prætulit immerito divis. Hæc ergo alumnus ille Londini Milto, Diebus hisce qui suum linquens nidum, Polique tractum, pessimus ubi ventorum, Insanientis impotensque pulmonis,
Pernix anhela sub Jove exercet flabra, Venit feraces Itali soli ad glebas, Visum superba cognitas urbes fama, Virosque, doctæque indolem juventutis. Tibi optat idem hic fausta multa, Salsille, Habitumque fesso corpori penitus sanum; Cui nunc profunda bilis infestat renes, Præcordiisque fixa damnosum spirat; Nec id pepercit impia, quod tu Romano Tam cultus ore Lesbium condis melos.
O dulce divum munus, O Salus, Hebes Germana! Tuque, Phoebe, morborum terror, Pythone cæso, sive tu magis Pæan Libenter audis, hic tuus sacerdos est. Querceta Fauni, vosque rore vinoso Colles benigni, mitis Evandri sedes, Siquid salubre vallibus frondet vestris, Levamen ægro ferte certatim vati. Sic ille, charis redditus rursum Musis, Vicina dulci prata mulcebit cantu. Ipse inter atros emirabitur lucos
Numa, ubi beatum degit otium æternum, Suam reclinis semper Ægeriam spectans. Tumidusque et ipse Tibris, hinc delinitus, Spei favebit annuæ colonorum;
Nec in sepulchris ibit obsessum reges, Nimium sinistro laxus irruens loro: Sed fræna melius temperabit undarum, Adusaue curvi salsa regna Portumni
« PreviousContinue » |