Page images
PDF
EPUB

(,)

tum fpatii ex eo loco, ubi pugnatum eft, aufugerat, cum refpiciens videt magnis intervallis, fequentes, unum haud procul ab fefe abeffe, in eum magno impetu rediit. Et dum Albanus exercitus inclamat Curiatiis, uti opem ferant fratri, jam Horatius cæfo hofte victor fecundam pugnam petebat. Tunc clamore (qualis ex infperato faventium folet) Romani adjuvant militem fuum: & ille defungi prælio feftinat. Prius itaque quam alter, qui nec procul aberat, confequi poffet, & alterum Curiatium conficit. Jamque æquato Marte finguli fupererant, fed nec fpe, nec viribus pares: alterum intactum ferro corpus, & geminata victoria ferocem in certamen tertium dabant, alter feffum vulnere, feffum curfu trahens corpus, victusque fratrum ante fe ftrage, victori objicitur hofti. Nec illud prælium fuit. Romanus exultans, Duos, inquit, fratrum manibus dedi, tertium caufam belli hujufce, ut Romanus Albano imperet, dabo. Male fuftinenti arma gladium fupernè jugulo defigit, jacentem fpoliat. Romani ovantes ac gratulantes Horatium accipiunt: eo majore cum gaudio, quo propiùs metum res fuerat. Ad fepulturam inde fuorum nequaquam paribus animis vertuntur: quippe imperio alteri aucti alteri ditionis alienæ facti. Sepulchra extant, quo quifque loco cecidit: duo Romana uno loco pro

pius Albam, Romam versùs: fed diftantia locis, & ut pugnatum eft. Priufquam inde digrederentur, roganti Metio ex fœdere icto, quid imperaret, imperat Tullus, uti juventutem in armis habeat, ufurum fe eorum opera, fi bellum cum Vejentibus foret. Ita exercitus inde domos abducti. Princeps Horatius ibat tergemina fpolia præ fe gerens, cui foror virgo, quæ defponfata uni ex Curiatiis fuerat, obviam ante portam Capenam fuit: cognitoque fuper humeros paludamento fponfi, quod ipfa confecerat, folvit crines, & flebiliter nomine fponfum mortuum appellat. Monet feroci juveni animum comploratio fororis in victoria fua, tantoque gaudio publico. Stricto itaque gladio, fimul verbis increpans, transfigit puellam. Abi hinc cum immaturo amore ad fponfum, inquit, oblita fratrum mortuorum, vivique, oblita patriæ. Sic eat, quæcunque Romanum lugebit hoftem. Atrox vifum id facinus Patribus, Plebique, fed recens meritum facto obftabat: tamen raptus in jus ad Regem. Rex, ne ipfe tam triftis ingratique ad vulgus judicii, aut fecundum judicium fupplicii autor effet, concilio Populi advocato, Duumviros, inquit, qui Horatio perduellionem judicent fecundum legem, facio. Lex horrendi carminis erat, Duum viri perduellionem judicent. Si à Duumviris provocarit, provocatione certato: fi vincent: caput obnubito,

infelici arbori refte fufpendito, verberato, vel intra pomarium, vel extra pomarium. Hac lege Duumviri creati, qui fe afolvere non rebantur ea lege ne innoxium quidem poffe. Cum condemnassent, tum alter ex his, P. Horati, tibi perduellionem judico, inquit: lictor, colliga manus. Accefferat lictor, injiciebatque laqueum, tum Horatius, authore Tullo clemente legis interprete; Provoco, inquit. Ita de provocatione certatum ad Populum eft. Moti homines funt in eo judicio, maximè P. Horatio patre proclamante fe filiam jure cæfam judicare: ni ita effet, patrio jure in filium animadverfurum fuiffe. Orabat deinde, ne fe, quem paulo antè cum egregia ftirpe confpexiffent, orbum liberis facerent. Inter hæc fenex juvenem amplexus, fpolia Curiatiorum fixa eo loco, qui nunc Pila Horatia appellatur, oftentans: Hunccine, ajebat, quem modò decoratum, ovantemque victoria, incedentem vidiftis, Quirites, eum fub furca vinctum inter verbera & cruciatus videre poteftis? quod vix Albanorum oculi tam deforme Spectaculum ferre poffent. I, lictor, colliga manus, quæ paulo ante armata, imperium Populo Rom. pepererunt. I, caput obnube liberatoris hujus urbis: arbori infelici fufpende : verbera, vel intra pomarium, modò inter illa pila & fpolia hoftium: vel extra pomærium, modò inter fepulchra Curiatio

rum. Quo enim ducere hunc juvenem poteftis, ubi non fua decora eum à tanta fæditate fupplicii vindicent? Non tulit Populus nec patris lachrymas, nec ipfius parem in omni periculo animum: absolveruntque admiratione magis virtutis, quàm jure caufæ. Itaque ut cædes manifesta aliquo tamen piaculo lueretur, imperatum patri, ut filium expiaret pecunia publica. Is quibufdam piacularibus facrificiis factis, quæ deinde genti Horatiæ tradita funt, tranfmiffo per viam tigillo, capite adoperto, velut fub jugum mifit juvenem. Id hodie publicè quoque femper refectum manet: Sororium tigillum vocant. Horatiæ fepulchrum, quo loco corruerat icta, conftructum eft faxo quadrato.

ACTEURS.

TULLE, roi de Rome.

Le vieil HORACE, chevalier romain.
HORACE, fon fils.

CURIACE, gentilhomme d'Albe, amant de Camille.
VALERE, chevalier romain, amoureux de Camille.
SABINE, femme d'Horace, & fœur de Curiace.
CAMILLE, amante de Curiace, & fœur d'Horace.
JULIE, dame romaine, confidente de Sabine & de Camille.
FLAVIAN, foldat de l'armée d'Albe.

PROCULE, foldat de l'armée de Rome.

La scène eft à Rome dans une falle de la maison d'Horace.

HORACE,

[merged small][merged small][ocr errors][merged small][merged small][merged small]

2) A PROUVEZ ma faibleffe, & soufrez ma

douleur,

a) Corneille dans l'examen des Horaces, dit que le perfonage de Sabine eft heureusement inventé, mais qu'il ne fert pas plus à l'action que l'infante à celle du Cid.

Il est vrai que ce rôle n'est pas néceffaire à la piéce ; mais j'ofe ici être moins févère que Corneille. Ce rôle eft du moins incorporé à la tragédie. C'est une femme qui tremble pour fon mari, & pour fon frère. Elle ne cause aucun événement, il eft vrai; c'est un défaut sur un théatre auffi perfectioné que le nôtre; mais elle prend part à tous les événemens, & c'eft beaucoup pour un tems où l'art commençait à naître.

P. Corneille. Tom. II,

I A

« PreviousContinue »