Dum ftudet urbanus, tenditque difertus haberi.
Decipit exemplar vitiis imitabile. quod fi
Pallerem cafu, biberent exfangue cuminum.
O imitatores, fervum pecus; ut mihi bilem,
Ut mihi faepe jocum veftri movere tumultus!
Libera per vacuum pofui veftigia princeps,
Non aliena meo pressi pede. qui sibi fidit
Dux, regit examen. Parios ego primus iambos
Oftendi Latio; numeros animofque fecutus
Archilochi, non res et agentia verba Lycamben.
Ac ne me foliis ideo brevioribus ornes,
Quod timui mutare modos et carminis artem :
Temperat Archilochi Mufam pede mascula Sappho;
Temperat Alcaeus, fed rebus et ordine difpar,
Nec focerum quaerit, quem verfibus oblinat atris;
Nec fponfae laqueum famofo carmine nectit.
Hunc ego non alio dictum prius ore, Latinus
Vulgavi fidicen. juvat inmemorata ferentem
Ingenuis oculifque legi, manibufque teneri.
Scire velis, mea cur ingratus opufcula lector
Laudet ametque domi, premat extra limen iniquus?
Non ego ventofae plebis fuffragia venor
Inpenfis coenarum, et tritae munere veftis:
Non ego nobilium fcriptorum auditor et ultor,
Grammaticas ambire tribus et pulpita dignor.
Hinc illae lacrimae. Spiffis indigna theatris
Scripta pudet recitare, et nugis addere pondus,
Si dixi; Rides, ait, et Jovis auribus ifta
Servas: fidis enim manare poëtica mella
Te folum, tibi pulcher. Ad haec ego naribus uti
Formido, et, luctantis acuto ne fecer ungui,
Difplicet ifte locus, clamo, et diludia pofco.
Ludus enim genuit trepidum certamen, et iram ;
Ira truces inimicitias, et funebre bellum.
AD LIBRUM SUUM. EPIST. XX.
VERTUMNUM Janumque, liber, spectare videris:
Scilicet ut proftes Sofiorum pumice mundus.
Odifti claves, et grata figilla pudico,
Paucis oftendi gemis, et communia laudas;
Non ita nutritus. fuge quo defcendere geftis.
Non erit emiffo reditus tibi. Quid mifer egi?
Quid volui? dices; ubi quid te laeferit, et scis
In breve te cogi, cum plenus languet amator.
Quod fi non odio peccantis defipit augur,
Carus eris Romae, donec te deferet aetas.
Contrectatus ubi manibus fordescere vulgi
Coeperis; aut tineas pafces taciturnus inertes,
Aut fugies Uticam, aut vinctus mitteris Ilerdam.
Ridebit monitor non exauditus: ut ille,
Qui male parentem in rupes protrufit afellum
Iratus. quis enim invitum fervare laboret?
Hoc quoque te manet, ut pueros elementa docentem
Occupet extremis in vicis balba fenectus.
Cum tibi Sol tepidus plures admoverit aures;
Me libertino natum patre, et in tenni re,
Majores pennas nido extendiffe loqueris;
Ut, quantum generi demas, virtutibus addas.
Me primis Urbis belli placuiffe domique;
Corporis exigui, praecanum, folibus aptum;
Irafci celerem, tamen ut placabilis effem.
Forte meum fi quis te percontabitur aevum ;
Me quater undenos fciat impleviffe Decembres,
Conlegam Lepidum quo duxit Loflius anno.
"UM tot fuftineas et tanta negotia folus,
Res Italas armis tuteris, moribus ornes,
Legibus emendes; in publica commoda peccem,
Si longo fermone morer tua tempora, Caefar.
Romulus, et Liber pater, et cum Caftore Pollux,
Post ingentia facta Deorum in templa recepti,
Dum terras, hominumque colunt genus, afpera bella
Conponunt, agros adfignant, oppida condunt;
Ploravere fuis non refpondere favorem
Speratum meritis. diram qui contudit Hydram,
Notaque fatali portenta labore fubegit,
Conperit invidiam fupremo fine domari.
Urit enim fulgore fuo, qui praegravat artes
Infra fe pofitas; exstinctus amabitur idem.
Praefenti tibi maturos largimur honores,
Jurandafque tuum per numen ponimus aras,
Nil oriturum alias, nil ortum tale fatentes.
Sed tuus hoc populus fapiens et juftus in uno,
Te noftris ducibus, te Graiis anteferendo,
Cetera nequaquam fimili ratione modoque
Aestimat; et nifi quae terris semota fuifque
Temporibus defuncta videt, faftidit et odit.
Sic fautor veterum, ut Tabulas
peccare vetantes,
Quas bis quinque viri fanxerunt, Foedera Regum,
Vel Gabiis vel cum rigidis aequata Sabinis,
Pontificum libros, annofa volumina vatum,
Dictitet Albano Mufas in monte locutas.
Si, quia Graiorum funt antiquiffima quaeque
Scripta vel optima, Romani pensantur eadem
Scriptores trutina; non eft quod multa loquamur:
Nil intra eft oleam, nil extra est in nuce duri:
Venimus ad fummum fortunae; pingimus, atque
Pfallimus, et luctamur Achivis doctius unctis,
Si meliora dies, ut vina, poëmata reddit,
Scire velim, chartis pretium quotus adroget annus?
Scriptor abhinc annos centum qui decidit, inter
Perfectos veterefque referri debet, an inter
Viles atque novos? excludat jurgia finis.
Eft vetus atque probus centum qui perficit annos.
Quid? qui deperiit minor uno mense, vel anno,
Inter quos referendus erit? veterefne poëtas,
An quos et praefens et poftera refpuat aetas?
Ifte quidem veteres inter ponetur honeste,
Qui vel menfe brevi vel toto est junior anno.
Utor permiffo, caudaeque pilos ut equinae,
Paullatim vello; et demo unum, demo et item unum;
Dum cadat elufus ratione ruentis acervi,
Qui redit ad fastos, et virtutem aestimat annis;
Miraturque nihil, nifi quod Libitina facravit.
Ennius et sapiens, et fortis, et alter Homerus,
(Ut critici dicunt) leviter curare videtur,
Quo promiffa cadant, et fomnia Pythagorea.
Naevius in manibus non eft, et mentibus haeret
Pene recens? adeo fanctum eft vetus omne poëma.
Ambigitur quoties, uter utro fit prior; aufert
Pacuvius docti famam fenis, Accius alti;
Dicitur Afrani toga conveniffe Menandro;
e
Plautus ad exemplar Siculi properare Epicharmi;
Vincere Caecilius gravitate, Terentius arte;
Hos edifcit, et hos arcto ftipata theatro
Spectat Roma potens; habet hos numeratque poëtas,
Ad noftrum tempus Livi fcriptoris ab aevo.
Interdum vulgus rectum videt; est ubi peccat.
Si veteres ita miratur laudatque poëtas,
Ut nihil anteferat, nihil illis conparet; errať.
Si quaedam nimis antique, si pleraque dure
Dicere credit eos, ignave multa fatetur;
Et fapit, et mecum facit, et Jove judicat aequo.
Non equidem infector, delendaque carmina Laevi'
Effe reor, memini quae plagofum mihi parvo
Orbilium dictare; fed emendata videri,
Pulchraque, et exactis minimum distantia, miror:
Inter quae verbum emicuit fi forte decorum,
Si verfus paullo concinnior unus et alter,
Injufte totum ducit venditque poëma.
Indignor quidquam reprendi, non quia craffe
Conpofitum inlepideve putetur, fed quia nuper:
Nec veniam antiquis, fed honorem et praemia posci.
Recte necne crocum florefque perambulet Attae
Fabula, si dubitem; clament periiffe pudorem
Cuncti pene patres: ea cum reprendere coner,
Quae gravis Aefopus, quae doctus Rofcius egit.
Vel quia nil rectum, nifi quod placuit fibi, ducunt?
Vel quia turpe putant parere minoribus, et quae
Inberbes didicere, fenes perdenda fateri.
Jam Saliare Numae carmen qui laudat, et illud,
Quod mecum ignorat, folus vult fcire videri;
Ingeniis non ille favet plauditqué fepultis,
Noftra fed inpugnat, nos noftraque lividus odit.
Quod fi tam Graecis novitas invifa fuiffet,
|