,, Ey sie wat Eendragt doet, en hoe gevoegde kragten Gedenckt dit alle tydt, gy vrye Neder-landen: Want siet, in Eenig zyn daer zyn uw vaste banden: Maeckt dat u binnen 'slandts geen wrevel om en roert, Vermits een grage wolf op uwe kudden loert.” JACOB CATS. 13149 x+y دو VOORWOORD. The national polity is the normal type of Modern FR. LIEBER, On nationalism and inter- A aucune époque le maintien de la paix en Europe n'a été plus assuré. De quelque côté qu'on regarde, on ne voit aucune question irritante engagée”. ... zóó sprak ....... op een der eerste Julijdagen, uit naam der Fransche Regeering, de heer EMILE OLLIVIER in het Corps Législatif: en binnen eene maand na die verklaring, had Frankrijk aan Pruissen den oorlog verklaard, waren bloedige veldslagen op het Fransche grondgebied tusschen de Duitsche en Fransche legers geleverd, en schaarde Europa zich onder de wapenen om den loop en de gevolgen van dien reuzenstrijd af te wachten. Zeker vermeldt de geschiedenis geen tweede voorbeeld van een zoo plotselingen ommekeer. Met onbegrijpelijke luchthartigheid en overmoed, gunde het Gouvernement aan de Fransche natie geen oogenblik tijds om tot bezinning te komen. De stem van het kalme verstand werd, toen de heer THIERS uitstel vroeg van één dag en overlegging der dépêches, 700884 door de leden van het Wetgevend Ligchaam van alle de partijen, als om strijd, in onberaden krijgsgeschreeuw gesmoord. Regeerders en Vertegenwoordigers, allen even opgewonden, verlangden, in driftige gejaagdheid, dat de oorlog zou worden verklaard, die eene zee van naamloozen jammer en ellende over de volken moest uitstorten. De algemeene schrik ging weldra over in diepe verontwaardiging, toen men de openbaringen te weten bekwam, waarmede de aanleggers van dit vergrijp aan de menschheid hunne verrigtingen voor het wereldgerigt poogden te verdedigen. Hoe, vroeg men, is dat dan de vrucht van die meerdere beschaving en ontwikkeling, van het toegenomen verkeer der natiën, van den hooggeroemden vooruitgang dezer eeuw, dat er nog in onze tijden, in het geheim der politieke kabinetten, aan het smeden van zulke aanslagen en wie weet welke anderen nog kon worden gedacht? Zijn dan de volken ook nu nog zoo slaafsch gedwee en tevens zoo vatbaar voor dollen hartstogt, dat als die werken der duisternis worden verijdeld, het den regeerders maar één oogwenk heeft te kosten om ze in onbesuisde drift zich onderling te laten vernielen? In het antwoord op die vragen ligt zeer ruime stof tot beschaming en verootmoediging; want daaruit blijkt, hoe onze tijd, die zich zoo gaarne verheft en verhoovaardigt, in de werkelijkheid weinig of niets op den vroegeren heeft gewonnen. Integendeel. De volken leven, als de nationale hartstogten zijn opgewekt, nog geheel in hunne vroegere, verblinde afhankelijkheid. Zij hebben niets afgelegd van hun haat en hunne driften; zij hebben niets geleerd en niets vergeten. De overleggingen, die over hunne toekomst beschikken, zijn welligt nog iets meer verfijnd en doortrapt, de krijgsmid III delen voorzeker meer verscherpt en wreedaardig, dan die van den,, goeden ouden tijd”; maar dat is ook de eenige soort van vooruitgang in het lotsbestier der natien, waarop de 19de eeuw zich tegenover vroegere eeuwen te beroemen heeft. Ja, als men sommige verschijnselen gadeslaat, dringt zich de gedachte voor den geest van de mogelijkheid, dat het menschdom wederom als weleer in de barbaarschheid der middeleeuwen zou kunnen worden teruggeslingerd. Treedt men dieper in het onderzoek naar de oorzaak en de drijfveeren van dit verschrikkelijk tweegevecht, dan blijkt duidelijk, hoe die gelegen zijn in de groote Duitsche revolutie, die in het jaar 1866, in den vorm van een oorlog van Pruissen tegen Oostenrijk en de Zuid-Duitsche Staten, heeft plaats gegrepen, waardoor Pruissen, aan het hoofd van den Noord-Duitschen Bond en de Duitsche Tolvereeniging geraakt, de geweldige magts-uitbreiding heeft verworven, die Frankrijks afgunst en bezorgdheid voor eigene toekomst, in zoo hooge mate heeft opgewekt. Die nationale naijver heeft er Frankrijk eindelijk toe gebragt om te trachten, door het geweld van den oorlog, den stroom van de Duitsche eenheid te breken op het gevaar af van zelve den krachtigsten hefboom aan te brengen, die dat gevreesde doel zooveel te vroeger kon doen verwezenlijken. Maar zoo de oorzaken van den krijg duidelijk voor de hand liggen wie waagt het te voorspellen welke daarvan de gevolgen zullen zijn? Als men ziet, hoe de bitterste ondervinding van den geesel des oorlogs en zijne rampzalige gevolgen de regeeringen en de volken toch niet tot inkeer heeft kunnen brengen dan kan het antwoord op die vraag tot nog toe weinig bemoedigends opleveren. Toen de Krim-oorlog uitbrak, schreef een Fransch publicist, die grooten invloed op de openbare meening uitoefent, in |